Khi nào nên đi bảo dưỡng đồng hồ? Dấu hiệu nhận biết và tầm quan trọng của việc bảo dưỡng định kỳ.

Đồng hồ đeo tay không chỉ là một công cụ xem giờ mà còn là một tác phẩm cơ khí tinh xảo và là một tài sản có giá trị, đôi khi là cả một kỷ vật. Để giữ cho chiếc đồng hồ của bạn luôn hoạt động chính xác và bền bỉ theo thời gian, việc bảo dưỡng định kỳ là vô cùng quan trọng.

Vậy, khi nào là thời điểm thích hợp để đưa "người bạn" này đến phòng khám chuyên nghiệp?

1. Thời gian tiêu chuẩn: "Lịch hẹn" định kỳ cho đồng hồ

Ngay cả khi đồng hồ của bạn vẫn đang hoạt động tốt, các nhà sản xuất và chuyên gia vẫn khuyên bạn nên tuân thủ một chu kỳ bảo dưỡng nhất định.

Đồng hồ cơ (Automatic & Lên cót tay): Nên bảo dưỡng mỗi 3 đến 5 năm một lần (tùy tình trạng). Các linh kiện bên trong cần được làm sạch, bôi trơn lại dầu chuyên dụng, và kiểm tra độ chính xác.
Đồng hồ Quartz (Pin): Mặc dù bộ máy quartz ít phức tạp hơn, nhưng vẫn nên bảo dưỡng mỗi 5 đến 7 năm một lần để kiểm tra các mạch điện tử, làm sạch bụi bẩn và thay thế các gioăng chống nước đã lão hóa.
Đồng hồ lặn (Diver Watches): Do thường xuyên tiếp xúc với nước, việc kiểm tra và thay thế gioăng chống nước (ron) nên được thực hiện thường xuyên hơn, có thể là 2 đến 3 năm một lần, hoặc bất cứ khi nào bạn thay pin.

2. Các dấu hiệu "báo động" không thể bỏ qua

Ngoài việc tuân theo thời gian định kỳ, đồng hồ của bạn có thể phát ra những tín hiệu cho thấy đã đến lúc cần được chăm sóc khẩn cấp.

Đối với Đồng hồ Cơ:

Giảm khả năng trữ cót (Power Reserve): Đồng hồ lên đủ cót nhưng thời gian chạy được lại ngắn hơn đáng kể so với thông số của nhà sản xuất.
Chạy sai giờ nghiêm trọng: Mức độ sai số (nhanh hoặc chậm) tăng lên đột biến và vượt xa mức chấp nhận được.
Kim giây bị giật, không trôi mượt: Đây có thể là dấu hiệu cho thấy có vật cản hoặc sự ma sát quá lớn trong bộ máy.
Âm thanh lạ: Nghe thấy tiếng "lạch cạch" lớn hoặc khác thường khi đeo hoặc lắc đồng hồ.
Lên cót khó khăn: Cảm giác vặn núm điều chỉnh (lên cót tay) bị nặng, rít, hoặc không còn mượt mà.

Đối với Đồng hồ Chung (Cả Cơ và Quartz):

Hơi nước/Sương mù bên dưới mặt kính: Đây là dấu hiệu nguy hiểm nhất cho thấy độ chống nước đã bị hỏng. Bạn cần đưa đồng hồ đi sửa chữa ngay lập tức để tránh hỏng hóc các bộ phận bên trong và mạch điện tử (đối với đồng hồ Quartz).
Núm điều chỉnh (Crown) bị lỏng hoặc rơi ra: Điều này làm mất khả năng chống nước và có thể để bụi bẩn, hơi ẩm lọt vào bộ máy.
Dây hoặc vỏ đồng hồ bị ăn mòn nghiêm trọng: Mặc dù không ảnh hưởng đến bộ máy, việc này ảnh hưởng đến thẩm mỹ và có thể gây kích ứng da.

Đồng hồ Quartz chạy chậm hoặc đứng hẳn sau khi thay pin: Pin mới không giải quyết được vấn đề, điều này cho thấy bộ máy có thể đang gặp trục trặc.

3. Tầm quan trọng của việc bảo dưỡng định kỳ (Service)

Việc bảo dưỡng đồng hồ không chỉ là khắc phục sự cố mà còn là một quy trình bảo tồn.

a. Ngăn ngừa hư hỏng vĩnh viễn:

Dầu bôi trơn trong bộ máy cơ theo thời gian sẽ khô, đặc lại hoặc bị nhiễm bụi bẩn, biến thành chất mài mòn thay vì chất bôi trơn. Điều này làm tăng ma sát, khiến các bánh răng kim loại bị mòn, dẫn đến hư hỏng nặng và chi phí sửa chữa cao hơn nhiều so với phí bảo dưỡng thông thường.

b. Duy trì độ chính xác:

Bảo dưỡng định kỳ giúp căn chỉnh và điều chỉnh bộ máy, đảm bảo chiếc đồng hồ của bạn luôn giữ được độ chính xác gần nhất với tiêu chuẩn ban đầu của nhà sản xuất.

c. Bảo toàn giá trị:

Một chiếc đồng hồ được bảo dưỡng đúng cách, có lịch sử bảo dưỡng rõ ràng, sẽ giữ được giá trị tốt hơn khi bạn muốn bán lại hoặc chuyển nhượng.

d. Đảm bảo khả năng chống nước:

Các gioăng cao su (ron) chống nước sẽ bị lão hóa theo thời gian và nhiệt độ. Khi bảo dưỡng, các gioăng này sẽ được thay mới, giúp phục hồi khả năng chống nước, bảo vệ bộ máy khỏi hơi ẩm và nước.

Chiếc đồng hồ của bạn xứng đáng được chăm sóc cẩn thận. Việc bảo dưỡng định kỳ như một "lịch khám sức khỏe" là cách tốt nhất để đảm bảo tuổi thọ và độ chính xác của nó. Đừng chờ đợi đến khi các dấu hiệu "báo động" xuất hiện, hãy chủ động đưa đồng hồ đến các trung tâm bảo hành hoặc thợ đồng hồ uy tín để kiểm tra, làm sạch, và bôi trơn, giữ cho cỗ máy thời gian nhỏ bé này luôn hoạt động hoàn hảo.